ODTÜ Teknokent’te TÜBİTAK desteğiyle geliştirilen yapay zeka temelli bir teknoloji, çocuklarda disleksinin erken aşamada ve 15 dakika içinde tanılanmasını sağlıyor. Eyesoft firması tarafından geliştirilen bu yenilikçi sistem, çocukların göz hareketlerini analiz ederek disleksi tanısını hızlı ve etkili bir şekilde koyabiliyor.
Projenin Ar-Ge Direktörü Prof. Dr. Kürşat Çağıltay, geliştirdikleri teknolojinin, çocukların eğitim süreçlerinde yaşadığı zorlukları erken tespit ederek eğitim ve rehabilitasyon sürecine hız kazandırmayı hedeflediğini belirtti. Disleksi, genellikle uzun ve karmaşık testlerle tanı alabilen bir durumken, bu yeni teknoloji sayesinde çocukların okuma sırasında göz hareketleri izlenerek kısa sürede disleksi tanısı koymak mümkün hale geliyor.
Disleksi Tanısı Nasıl Konuluyor?
Yapay zeka temelli sistem, çocukların okuma esnasındaki göz hareketlerini x ve y koordinatları üzerinden değerlendiriyor. Eyesoft Genel Müdürü Sevilay İmre, bu verilerin, normal gelişim gösteren çocuklarda düzenli bir seyir izlerken, disleksi belirtileri gösteren çocuklarda atlama ve geriye dönüşlerle bu düzenin bozulduğunu belirtti. Sistem, bu verileri yapay zeka algoritmalarıyla işleyerek disleksi oranını belirliyor.
Örneğin, bir çocukta %51 oranında disleksi, %49 oranında tipik okuma davranışı görülebiliyor. Bu oranlar, çocuğun nasıl bir eğitim ve rehabilitasyon sürecinden geçmesi gerektiği konusunda uzmanlara ipuçları sunuyor.
Türkçe Diline Uygun Bir Sistem
Disleksi genellikle metin üzerinde düzgün ilerleyememe, belli noktalara odaklanamama gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Geliştirilen bu sistem, Türkçe dilinin özelliklerine uygun şekilde disleksi tanısını yapabiliyor. Nihai karar ise özel eğitim ve tıp uzmanlarının değerlendirmesiyle veriliyor.
Disleksi Tanısının Erken Müdahale Faydaları
Çağıltay, geliştirdikleri sistemin erken müdahaleyi kolaylaştırdığını, böylece çocukların eğitimdeki zorluklarının en aza indirilebileceğini vurguluyor. Tanı koyma süresinin kısalması, çocukların eğitim ve rehabilitasyon süreçlerine erken başlamalarını sağlıyor.
Türkiye’de Disleksi Oranı Artabilir
Türkiye’de disleksi tanısı alan çocuk sayısının oldukça düşük olduğunu belirten Çağıltay, bu sistemin yaygınlaşmasıyla disleksi popülasyonunun daha net ortaya çıkacağını söyledi. Geliştirilen teknoloji, hem Türkiye genelinde disleksi tanılamasını yaygınlaştırmayı hem de uzun vadede rehabilitasyon süreçleri için yeni yöntemler geliştirmeyi hedefliyor.
