Yeni bir araştırma, Avrupa’daki 3-4 yaş aralığındaki çocukların çoğunun ekran karşısında çok fazla zaman geçirdiğini ve yeterli fiziksel aktivite ile uyku sürelerini karşılamadıklarını ortaya koyuyor. Bu durum, çocukların uzun vadeli sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Çocuklar Yeterli Fiziksel Aktivite Yapmıyor
Dünya genelinde 33 ülkede yaklaşık 7.000 çocuğun dahil edildiği araştırma, beş yaş altı çocuklar için belirlenen sağlık standartlarına uyum seviyelerini analiz etti. Bu standartlar, çocukların günde en az bir saat yoğun egzersiz yapmasını, üç saat fiziksel aktivitede bulunmasını ve 10-13 saat uyumasını öneriyor. Ayrıca, ekran başında geçirilen sürenin günde bir saat ile sınırlandırılması gerektiği belirtiliyor.
Ancak, JAMA Pediatrics dergisinde yayımlanan bu çalışmaya göre, dünya genelinde çocukların yalnızca %14,3’ü bu sağlık kriterlerini karşılayabiliyor. Çocukların %81’i yeterli uyku alırken, %41,8’i ekran süresi kriterine uyum sağlıyor ve %49,2’si önerilen fiziksel aktiviteyi yapıyor.
Avrupa’daki Durum: Bölgesel Farklılıklar
Araştırmada, Avrupa’daki çocukların dörtte birinin bu kriterlere uyduğu tespit edildi. Avrupa’da çocukların %50’si ekran süresini sınırlandırmayı başarırken, %53,5’i yeterli egzersiz yapıyor ve neredeyse tamamı (%94,7) yeterli uyku alıyor.
Bölgesel farklılıklar ise dikkat çekiyor. Kuzey ve Güney Amerika’da çocuklar, en fazla fiziksel aktiviteyi yaparken, aynı zamanda en çok ekran başında zaman geçirenler arasında yer alıyorlar. Örneğin, bu bölgelerde çocukların %17’si ekran süresi kısıtlamalarına uyuyor.
Kız Çocukları Daha Az Egzersiz Yapıyor
Araştırmaya göre, Avrupa’daki kız çocuklarının ekran kullanım sürelerini sınırlama olasılığı erkeklere kıyasla daha yüksek ancak buna karşın daha az egzersiz yapıyorlar. Bu durum, ekran başında geçirilen sürenin çocukların fiziksel aktivitesini tamamen engellemediğini, ancak bazı çocukların sağlıklı gelişim için gereken hareket miktarına ulaşamadığını gösteriyor.
Sağlık Üzerindeki Etkiler
Uzmanlar, ekran başında fazla zaman geçirmenin küçük çocukların sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekiyor. Bir yaşın altındaki çocukların ekran başında ne kadar çok zaman geçirdiği, ilerleyen yaşlarda (2-4 yaş) gelişimsel gecikmelere yol açabilir. Örneğin, ekran süresi arttıkça çocuklarda dikkat dağınıklığı, sosyal becerilerde gerilik ve dil gelişiminde yavaşlama gibi sorunlar görülebiliyor.
Bazı Ülkeler Ekran Süresi İçin Katı Düzenlemeler Getiriyor
Birçok Avrupa ülkesi, küçük çocukların ekran başında geçirdiği süreyi sınırlandırmaya yönelik önlemler alıyor. İsveç, İrlanda ve Fransa, 2 yaş altı çocuklar için ekran kullanımını yasaklamayı veya ciddi şekilde sınırlandırmayı öneriyor. Çin ise gençlerin internet oyunlarıyla geçirdikleri zamanı sınırlayan düzenlemeler getirdi.
Dijital Dünyada Denge Sağlamak Zor
Ancak, dijital teknolojinin hayatın her alanında yer alması nedeniyle ekran süresini tamamen kısıtlamak her zaman mümkün olmayabiliyor. İsveç’teki Lund Üniversitesi’nden araştırmacılar, küçük çocukları ekranlardan uzak tutmanın “neredeyse imkansız” olduğunu ve sıfır tolerans yaklaşımının, ebeveynler üzerinde gereksiz endişeye yol açabileceğini belirtiyorlar.
Uzman Görüşü: Ekran Süresine Rehberlik Önemli
Gelişim psikoloğu Dr. Sarah Rose, ebeveynlerin ekran kullanımına tamamen karşı çıkmak yerine çocuklarına dijital cihazları sağlıklı bir şekilde kullanmayı öğretmeleri gerektiğini vurguluyor. Özellikle eğitici içerikler veya büyükanne ve büyükbabayla görüntülü konuşmalar gibi aktivitelerin faydalı olabileceğini belirten Rose, ebeveynlerin bu süreçte rehberlik etmesinin önemine dikkat çekiyor.
Araştırma, Avrupa’daki çocukların ekran karşısında çok fazla zaman geçirdiğini ve yeterli fiziksel aktivite ile uykuyu karşılamakta zorlandıklarını ortaya koyuyor. Uzmanlar, sağlıklı alışkanlıkların küçük yaşlarda geliştirilmesi gerektiğine vurgu yaparak, ebeveynlerin çocuklarına dijital dünyada dengeyi sağlamada rehberlik etmeleri gerektiğini belirtiyor.
