Birleşmiş Milletler (BM), dünya genelinde antibiyotiklere dirençli bakterilere karşı mücadeleyi hızlandırmayı hedefleyen tarihi bir anlaşmaya imza attı. BM Genel Kurulu’nda kabul edilen anlaşma, 2030 yılına kadar antibiyotik direncinden kaynaklanan ölümleri %10 azaltmayı ve her ülkenin bu tehdide karşı ulusal bir eylem planı oluşturmasını öngörüyor.
Antibiyotik Direncine Karşı Küresel İş Birliği
Antimikrobiyal direnç (AMR), bakterilerin, mantarların ve diğer mikroorganizmaların ilaçlara karşı direnç geliştirmesiyle ortaya çıkar. Aşırı antibiyotik kullanımı ve hatalı tedaviler, bu direncin oluşmasına zemin hazırlıyor. Dünya genelinde, 2019 yılında 4.95 milyon kişinin AMR nedeniyle hayatını kaybettiği bilinirken, bu sayının 2050 yılına kadar 39 milyonu aşabileceği öngörülüyor.
Anlaşma, her ülkenin tarım, sağlık ve ilaç sektörleri dahil olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yapmasını ve AMR’yi önleme stratejilerini hayata geçirmesini talep ediyor. Ayrıca düşük ve orta gelirli ülkelerin desteklenmesi için 100 milyon dolar bağış toplanması hedefleniyor.
AB’nin Mücadeleye Katkısı
Avrupa Birliği (AB) de AMR ile mücadeleye önemli katkı sağlıyor. AB, her yıl antibiyotik direncine bağlı olarak 33.000 kişinin öldüğü ve 1.5 milyar euro ekonomik zararın oluştuğunu belirtti. AB sağlık şefi Stella Kyriakides, AMR’ye karşı küresel dayanışmanın önemini vurgulayarak, Avrupa Tek Sağlık AMR Ortaklığı’nın 2025’te başlatılacağını açıkladı.
İklim Krizi ve AMR: Benzer Tehditler
BM Genel Kurulu, son olarak 2016’da AMR konusunu gündemine almıştı. Anlaşmanın mimarlarından Barbados Başbakanı Mia Mottley, AMR tehdidini iklim krizine benzetti ve tüm ülkelerin bu krize karşı harekete geçmesi gerektiğini söyledi. Mottley, aynı zamanda ilaç şirketlerinin yeni antibiyotik geliştirme çalışmalarını artırmalarının önemine dikkat çekti.
Gelecek Planları
Anlaşma, antibiyotiklerin yanlış kullanımını azaltma, su kaynaklarının kirlenmesini önleme ve hayvancılıkta antimikrobiyal ilaç kullanımını sınırlandırma gibi somut adımlar içeriyor. Ancak bazı gözlemciler, müzakereler sırasında anlaşmanın bazı yönlerinin sulandırıldığını ve uygulama aşamasında zorluklar yaşanabileceğini belirtiyorlar.
