Bryan Johnson, yaşlanmayı geri çevirmeye yönelik çalışmalarıyla tanınan bir teknoloji milyarderi olarak dikkat çekiyor ve tüm plazmasını değiştirdiği son tedavisiyle öne çıkıyor. Bu tedavinin riskleri ve potansiyel faydaları konusunda bir doktorla konuştuk.
Johnson, 47 yaşında ve ölmemeyi hedefleyen biri olarak, aşırı olarak görülebilecek rutinlere ve tedavilere yabancı değil. Günde yaklaşık 100 takviye kullanıyor, ereksiyonlarını iyileştirmek için şok dalga tedavisi uyguladı ve oğlundan bir litre plazma – kanın sıvı kısmı – aldı.
Kendini “dünyadaki en ölçülü insan” olarak tanımlayan Johnson, yakın zamanda vücudundaki tüm plazmayı çıkarıp yerine kanın en yaygın proteini olan albüminle değiştirme işlemi yaptırdı. Johnson’a göre tedavinin amacı vücuttan toksinleri uzaklaştırmaktı ve daha beş tedavi daha planlanmış durumda.
Sosyal medya platformu X’te paylaştığı bu tedavi, tıp profesyonellerinden eleştiriler aldı. Uzmanlar, karaciğer ve böbreklerin zaten toksinleri uzaklaştırma görevi yaptığını belirtti.
Healthnews, bu tedaviyi Cambridge Üniversitesi’nde anestezi doçenti, immünoloji araştırmacısı ve Yoğun Bakım Uzmanı olan Dr. Andrew Conway Morris ile görüştü.
“Kendi adıma böyle bir tedaviye kesinlikle başvurmaz ve bunu herhangi bir hastama, yakınıma veya arkadaşıma önermem,” diyor.
Tam Plazma Değişim Tedavisi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Morris, terapötik plazma değişim (TPE) işleminin temel fikrinin, plazmadaki zararlı maddeleri uzaklaştırmak olduğunu belirtiyor. Bu maddeler başka şekilde kolayca kaldırılamıyorsa TPE devreye girer.
Örneğin, bu tedavi, vücudun sinir hücre zarına karşı antikor ürettiği Guillain-Barre sendromu veya vücudun kendi pıhtı düzenleyicilerinden birine karşı antikor ürettiği trombotik trombositopenik purpura gibi ciddi otoimmün hastalıklarda kullanılabilir.
“Burada TPE, otoantikorları uzaklaştırır ve bu sayede dokulara verilen zararı azaltırken, immünosüpresif ilaçların yeni otoantikor üretimini azaltmasına zaman tanır,” diyor Morris.
Diğer TPE kullanımları genellikle daha az yeterli kanıta dayanmaktadır. Tedavi, hangi plazma proteinlerinin kaldırılacağı konusunda seçici olmadığı için, görülen etkinin belirli bir plazma proteinine atfedilmesi zor olabilir, otoantikorlarla olan durumda olduğu gibi değil.
Albümin Nedir?
Albümin, tüm plazma proteinlerinin yarısını oluşturur ve suyun kan dolaşımında tutulması, ilaçların, hormonların ve lipitlerin bağlanması gibi birçok önemli role sahiptir.
Tam Plazma Değişim Tedavisi Gençlere Fayda Sağlar mı?
Morris, sağlıklı bireylerde plazma değişimini önermemektedir. Bununla birlikte, parabiyoz deneyleri – genellikle yaşlı ve genç olmak üzere iki hayvanın dolaşımının birleştirilmesi işlemi – TPE’nin ciddi otoimmün koşulları olmayan bireylerdeki potansiyel faydalarına dair bazı ipuçları sunabilir.
Bu deneyler, yaşlı partnerde kas iyileşmesi ve sinir yenilenmesi gibi bir dizi iyileşme gösterdi ve bunların bazıları hayvan kan değişimi ve TPE ile tekrarlanabildi.
Ancak, bu iyileşmeler kısa vadeli olup yaşlı hayvanlarda ne uzun yaşam süreleri ne de gelişmiş fonksiyonlar sağlayabilmiştir.
Tam Plazma Değişim Tedavisinin Riskleri Nelerdir?
Morris, TPE’nin risklerinin kanama, enfeksiyon ve damara yakın diğer yapılara zarar verilmesi olduğunu belirtiyor. Hastanın hali hazırda aldığı ilaçlar, dolaşımdan çıkarılabilir ve bu da tedavi edici etkinin kaybına yol açabilir. Plazma değişimi, plazma proteinlerinin seçici olmadan çıkarılması nedeniyle enfeksiyon riski taşır ve pıhtılaşma faktörlerinin çıkarılması nedeniyle kanama riski bulunur.
Ayrıca, çıkarılan plazmanın yeterince yerine konmaması, düşük kan basıncı ve dokulara sıvı kaçışına neden olabilir.
Tedavi Hâlâ Deneysel
Sağlıklı bireylerde toksinleri uzaklaştırmak ve yaşlanmayı yavaşlatmak amacıyla tam plazma değişim kullanımını destekleyecek yeterli kanıt bulunmamaktadır.