Ulusal bir çocuk sağlığı anketine göre, gençler kas gelişimini desteklemek veya öğünleri yerine koymak için protein barları, şekleri veya tozları tüketiyor. Ancak, protein büyüme ve gelişim için kritik olsa da aşırı tüketimi zararlı olabilir.
C.S. Mott Çocuk Hastanesi, gençlerin protein takviyesi kullanımı hakkında daha fazla bilgi edinmek amacıyla Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ebeveynlere çocuklarının protein tüketimiyle ilgili soruların sorulduğu ulusal bir anket gerçekleştirdi.
Mott Anket Raporu, 21 Ekim’de yayınlandı ve her beş ebeveynden birinin, gençlerin yetersiz protein tükettiğine inandığını gösterdi.
Ayrıca, ankete katılan ebeveynlerin beşte ikisi, gençlerin geçen yıl içinde protein tozu, bar veya shake tükettiğini belirtti ve bu oran erkeklerde daha yüksekti.
Çoğu ebeveyn, genç erkeklerin kas yapısını geliştirmek veya atletik performansı artırmak için ekstra protein eklediğini rapor ederken, genç kızlar kilo vermek veya öğün yapmaya zaman bulamadıklarında protein takviyesi kullanmaktadır.
Ayrıca, ankete katılan ebeveynlerin %59’u, yüksek proteinli bir diyeti gençleri için sağlıklı bulmaktadır.
Protein, genel sağlık için gerekli bir besin öğesidir, ancak araştırmalar, takviyeler veya diğer yöntemlerle çok fazla protein alınmasının birçok sağlık sorununa yol açabileceğini öne sürmektedir.
Gençler Zaten Yeterince Protein Alıyor
Amerikan diyet rehberleri, çocuk ve gençlerin protein alımının toplam günlük kalori alımının %10 ila %30’una eşit olması gerektiğini önerir. Buna göre, 14-18 yaş aralığındaki kızlar günlük yaklaşık 1.800 kalori alıyorsa 46 gram protein tüketmeli, 14-18 yaş arası erkekler ise 2.200 kalori alıyorsa 52 gram protein almalıdır.
Ancak, son araştırmalar, çocuk ve gençlerin çoğunun protein alımının bu önerilerin iki ila üç katı daha fazla olduğunu bulmuştur.
Ayrıca, ABD’deki gözlemsel veriler, büyük çocuklarda ortalama protein alımının günlük 70 ila 85 gramı bulduğunu ve gençlerde daha da yüksek olabileceğini göstermektedir. Healthnews araştırmacısı Sandra Vigelienė, BSc, “Gençlerde zaten tavsiye edilen günlük protein alımının üzerinde bir protein tüketimi olduğundan, ek protein takviyesi çoğu sağlıklı pediatrik popülasyon için gerekli olmayabilir,” diyor.
Vigelienė, protein takviyesinin belirli durumlarda uygun olabileceğini, ancak çoğu genç için dengeli bir diyetle gerekli protein ihtiyacının karşılanabileceğini ekliyor. “Protein takviyesi, sadece diyet protein kaynaklarının önerilen alımı karşılamada yetersiz olduğu durumlarda uygun olabilir,” diyor Vigelienė. “Bu durum genellikle yaşlı popülasyon veya çeşitli ve dengeli bir diyete erişim olmayan çocuklar dahil bireylerde görülebilir.”
Ayrıca, kişi aşırı çevresel veya fizyolojik stres altındaysa, örneğin ciddi enfeksiyonlar ve ameliyatlar nedeniyle vücuttaki protein azaldığında diyete daha fazla protein eklenmesi gerekebilir.
Çok Fazla Protein Tüketiminin Olası Sağlık Etkileri
Vigelienė, vücudun amino asitleri parçalama konusunda verimli olduğundan, önerilerin üzerinde olan protein alımlarının çoğu sağlıklı birey için güvenli olduğuna inanıldığını söylüyor. Ancak, gençlerde aşırı protein alımının uzun vadeli sağlık etkileri üzerine araştırmalar sınırlı olmasına rağmen, eski bir çalışma, yüksek protein tüketiminin yetişkinlerde kemikler, böbrekler ve karaciğer üzerine metabolik bir yük getirebileceğini öne sürmektedir.
Ayrıca, aşırı protein tüketimi, böbrek taşları gelişme riskini artırabilir. Bilim insanları, öğün başına 25 gramdan fazla protein tüketmenin, plak birikimi nedeniyle damar sertliği (ateroskleroz) riskini artırabileceğini de bulmuştur.
Protein Takviyesi Güvenli Mi?
Protein tozları, genellikle peynir altı suyu, soya, bezelye, esmer pirinç veya kenevir proteinine dayalı popüler bir takviyedir ve yiyeceklere veya içeceklerle karıştırılarak tüketilebilir. Bu ürünler yeterli protein seviyelerini içerebilirken, aynı zamanda ek şeker, koruyucular ve yapay tatlar ve renkler de içerebilir.
Ayrıca, son araştırmalar, belirli protein tozlarının aşırı kullanımının cilt sorunlarını (akne gibi) şiddetlendirebileceğini ve bağırsak mikrobiyomunu değiştirebileceğini öne sürmektedir.
Buna ek olarak, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), protein tozlarını ve takviyeleri raflara çıkmadan önce incelememektedir. Bu nedenle, bu ürünlerin güvenliği ve saflığı garanti edilmemektedir. Örneğin, 2022 yılında yapılan bir raporda, araştırmacılar tarafından test edilen birçok protein tozunun potansiyel olarak zararlı kirleticiler içerdiği, bunlar arasında kurşun, arsenik, kadmiyum, cıva, pestisitler ve bisfenol-A (BPA) bulunduğu tespit edilmiştir.
Mott Raporu’na göre, protein tozunun yanı sıra bazı ebeveynler gençlerin öğün yerine protein barı tükettiğini belirtmiştir. Ancak, öğünlerin protein barları veya shake’lerle değiştirilmesi de sağlık ve esenlik üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.
“Protein takviyesinin öğün yerine kullanılması, büyüme ve gelişme döneminde olan çocuklar ve gençler için makro- ve mikro besin dengesizlikleri, yetersiz kalori alımı ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının bozulması gibi potansiyel riskler nedeniyle genellikle önerilmemektedir,” diye açıklıyor Vigelienė.
Sonuç Olarak
Genel olarak, çoğu genç, yumurta, süt ürünleri, et, balık, kümes hayvanları, soya ve baklagiller gibi hayvansal ve bitkisel protein kaynaklarını tüketerek ihtiyaç duydukları proteini alabilir. Araştırmalar, gençlerin çoğunun bu besin öğesinden zaten fazlasıyla aldığını gösterdiğinden, protein takviyelerinin gerekli olmadığı söylenebilir.
Aşırı protein alımının potansiyel riskleri nedeniyle, yeterince protein almadığından endişe duyan ebeveynler veya gençler, günlük diyetlerine protein takviyesi eklemeden önce bir sağlık uzmanı veya beslenme uzmanıyla görüşmeyi düşünebilir.
