Yeni bir araştırma, günlük beş dakikalık basit fiziksel aktivitelerin — yokuş yukarı yürümek veya merdiven çıkmak gibi — kan basıncını düşürmeye yardımcı olabileceğini ortaya koydu. Bu buluş, yüksek tansiyonla mücadelede küçük ama etkili bir adım atılabileceğini gösteriyor.
Çalışma, ProPASS (Prospective Physical Activity, Sitting and Sleep) Konsorsiyumu’nun bir parçası olarak Sidney Üniversitesi ve University College London (UCL) tarafından yürütüldü ve Circulation dergisinde yayımlandı. Araştırmada, hareketsiz aktivitelerin yerine günde 20-27 dakikalık orta ve yüksek yoğunlukta egzersiz eklemenin kan basıncında klinik olarak anlamlı bir düşüşe yol açabileceği hesaplandı.
ProPASS Konsorsiyumu Direktörü ve çalışmanın ortak yazarı olan Profesör Emmanuel Stamatakis, “Yüksek tansiyon dünya genelinde en büyük sağlık sorunlarından biri, ancak günlük yaşamda uygulanabilecek basit egzersizlerle tansiyon kontrol altına alınabilir. Günde sadece beş dakika egzersiz bile tansiyon değerlerinde fark yaratabilecek güce sahip.” dedi.
Hipertansiyon ve Küresel Sağlık Üzerine Etkisi
Hipertansiyon, dünya genelinde 1.28 milyar yetişkini etkileyen, ölümcül sonuçlar doğurabilen ve semptom göstermediği için “sessiz katil” olarak anılan bir hastalık. Kalp krizi, felç, böbrek yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen hipertansiyon, en büyük küresel ölüm nedenlerinden biri olarak kabul ediliyor. Çalışmanın hedefi, egzersizin tansiyon üzerindeki etkilerini analiz ederek bu hastalığın kontrol altına alınmasına yönelik çözümler üretmekti.
Günlük Aktivite Türleri ve Tansiyon Üzerindeki Etkisi
Araştırmaya katılan 14.761 gönüllü, bir hafta boyunca uyluklarına takılan ivmeölçer cihazlarla gün boyunca yaptıkları hareket türleri ve kan basıncı düzeyleri ölçülerek incelendi. Günlük aktiviteler uyku, hareketsiz (oturma gibi), yavaş yürüyüş, hızlı yürüyüş, ayakta durma ve yoğun egzersiz olarak altı kategoriye ayrıldı.
Araştırmacılar, istatistiksel modellemelerle bir davranışın başka bir hareket biçimiyle değiştirilmesinin kan basıncını nasıl etkileyebileceğini hesapladı. Günlük 20-27 dakikalık bir egzersiz, yüksek tansiyon riskini azaltmada ve kalp hastalığı riskini toplum düzeyinde yüzde 28’e kadar düşürmede etkili bulundu.
Hangi Egzersiz Daha Etkili?
Çalışmanın baş yazarı Dr. Jo Blodgett, kan basıncını düşürmede en önemli faktörün daha zorlu fiziksel aktiviteler olduğunu belirtti: “Çoğu insan için düşük yoğunluklu hareketler yerine egzersiz, kan basıncını düşürmede daha güçlü bir etkiye sahip. Günlük alışkanlıklarımıza kısa süreli egzersizleri entegre etmek, kan basıncını olumlu etkiliyor. Örneğin otobüse yetişmek için koşmak veya kısa bir bisiklet yolculuğu bile faydalı.”
Dr. Blodgett, “Çok fazla egzersiz yapmayanlar için yürüyüş de tansiyon üzerinde olumlu etkiler gösterebilir, ancak kan basıncını daha fazla düşürmek için kardiyovasküler sistemi zorlayan egzersizlerin etkisi daha güçlüdür,” diyerek daha aktif bir yaşam tarzının önemini vurguladı.
Çalışmanın diğer ortak yazarı ve ProPASS Konsorsiyumu’nun Müdür Yardımcısı Profesör Mark Hamer, araştırmanın hareketsizlik, egzersiz ve uyku davranışlarının sağlık üzerindeki etkilerini analiz etmek için ProPASS platformunun büyük bir potansiyel taşıdığını belirtti.
Bu çalışma, özellikle hipertansiyon gibi yaygın sağlık sorunlarıyla başa çıkmada egzersizin rolünü daha ayrıntılı olarak ele alarak halk sağlığı için önemli sonuçlar sunuyor.
