Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bir kişinin günlük tuz tüketiminin 5 gramı, yani yaklaşık bir çay kaşığını geçmemesi gerektiğini belirtiyor. Ancak Türkiye’de günlük tuz tüketimi bu miktarın neredeyse dört katı olan 18 grama ulaşmış durumda. Anadolu Sağlık Merkezi İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, aşırı tuz tüketiminin böbrek yetmezliği, hipertansiyon, damar sertliği, böbrek taşı, inme, osteoporoz ve mide kanseri gibi hastalıklara neden olabileceği konusunda uyarıyor.
Aşırı Tuzun Böbrekler Üzerindeki Etkileri
Vücut, tuz dengesini böbrekler sayesinde korur; alınan tuzun %99,5’i böbreklerden geri emilir. Ancak böbreklerin fazla miktarda tuzu dengelemesi zorlaşabilir ve bu durum, zamanla böbrek yetmezliği ve diğer böbrek rahatsızlıklarına yol açabilir. Dr. Atasoyu, özellikle diyabetik hastalar, hipertansiyon hastaları, koroner arter hastalığı olanlar ve ileri yaş grubundakiler gibi risk gruplarının tuz tüketimine dikkat etmesi gerektiğini vurguluyor. “Fazla tuz böbreklere aşırı yük bindirir ve bu da kronik böbrek hastalığı riskini artırır,” diyor.
Gizli Tuz Kaynaklarına Dikkat Edilmeli
Yüksek tuz tüketiminin başlıca sebeplerinden biri, işlenmiş gıdalar ve hazır yiyeceklerde bulunan gizli tuzlardır. Dr. Atasoyu, peynir, tuzlu zeytin, hazır soslar, ketçap, mayonez, hardal, kavrulmuş kuruyemişler, hazır çorbalar, bulyon, konserve yiyecekler, turşu, sucuk, salam, sosis, cips, bisküvi ve ayran gibi ürünlerde gizli tuz bulunduğuna dikkat çekiyor. Bu tür ürünlerin fazla tüketilmesi, farkında olmadan günlük tuz sınırının aşılmasına neden olabilir. Özellikle bu gıdaları tüketenlerin gizli tuz alımını azaltmaya dikkat etmeleri, sağlık açısından önemli bir adım olacaktır.
Yemeklere Tadına Bakmadan Tuz Eklemeyin
Yemeğin tadına bakmadan tuz eklemek, hem yanlış bir alışkanlık hem de sağlıksız bir davranış. Dr. Atasoyu, “Yemeğe tuz eklemeden önce tadına bakın; bu basit alışkanlık bile tuz tüketiminizi azaltmada etkili olabilir,” diyerek, bilinçsiz tuz eklemenin sağlığa zararlarını vurguluyor. Bilinçsizce eklenen fazla tuz, başta hipertansiyon olmak üzere damar sertliği, böbrek yetmezliği, inme, kemik erimesi ve mide kanseri gibi ciddi hastalıklara yol açabilir.
Böbrek Sağlığı İçin Sağlıklı Yaşam Önerileri
Sağlıklı böbrekler için dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve kilo kontrolü oldukça önemli. Böbrek sağlığını korumanın başlıca yolları ise tuz tüketimini sınırlamak, kan basıncını kontrol altında tutmak ve düzenli sıvı tüketimini ihmal etmemek. Dr. Atasoyu, sigaradan uzak durulması ve doktor önerisi olmadan ilaç kullanılmaması gerektiğini vurgularken, günde 1.5 litre civarında su içmenin böbrek sağlığını desteklediğini belirtiyor. “Vücudun sıvı dengesi korunmalı; su tüketimi artırılmalı, alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durulmalı,” diyor.
Özellikle Türkiye’deki yüksek tuz tüketimi göz önüne alındığında, böbrek sağlığına önem vermek, yaşam tarzı değişiklikleriyle tuz tüketimini sınırlamak ve dengeli bir beslenme alışkanlığı geliştirmek, sağlığı korumanın temel adımları arasında yer alıyor.
