Yeni bir araştırma, demans belirtileri gösteren bazı kişilerin aslında tedavi edilebilir bir karaciğer rahatsızlığına sahip olduğunu ve bu durumun yanlış bir demans tanısına yol açabileceğini ortaya koydu.
Demans teşhisi koymak zorlayıcı bir süreç olabilir. Sağlık profesyonelleri genellikle bir kişinin tıbbi ve aile geçmişini inceler, belirtilerle ilgili sorular sorar ve bilişsel testler ve beyin taramaları yapar. Ancak, normal basınçlı hidrosefali, aşırı alkol kullanımı ve depresyon gibi çeşitli sağlık sorunları da demans benzeri belirtilere neden olabilir. Bu durumlar doğru teşhis edilip tedavi edildiğinde, bilişsel semptomlar ortadan kalkabilir.
Karaciğer Hastalığı mı Yoksa Demans mı?
177,422 demans teşhisi konmuş veterineri kapsayan önceki bir araştırma, bu kişilerin %5 ila %10’unun siroz ve buna bağlı demans benzeri belirtilere neden olabilen hepatik ensefalopati adlı bir duruma sahip olduğunu buldu. Siroz, karaciğerdeki yara dokusu birikimidir ve genellikle hepatit, uzun süreli alkol kullanımı veya obezite gibi metabolik koşullar nedeniyle ortaya çıkar. Sirozun yol açtığı karaciğer fonksiyon bozukluğu, kandaki toksinlerin artmasına neden olabilir ve bu toksinler beyin fonksiyonunu etkileyerek demans benzeri semptomlara yol açabilir.
Bu ilk çalışmanın bulguları, araştırmacıları genel popülasyonda da aynı sonuçların görülüp görülmediğini anlamak için başka bir çalışma yapmaya yönlendirdi. The American Journal of Medicine‘de yayımlanan bu çalışma, 2009-2019 yılları arasında demans tanısı konmuş 68,807 kişinin verilerini inceledi. Katılımcıların hiçbiri siroz geçmişine sahip değildi.
Araştırma ekibi, katılımcıların karaciğer hastalığı riskini ölçmek için FIB-4 indeksini kullandı. Sonuçları analiz ettiklerinde, katılımcıların yaklaşık %13’ünde siroz ve potansiyel hepatik ensefalopati göstergeleri olduğunu buldular. Bu, demans tanısı konan her 10 kişiden 1’inin aslında tedavi edilebilir bir rahatsızlığa sahip olabileceği anlamına geliyor.
Sirozun Belirtileri ve Tedavisi
Siroz geri döndürülemez bir durum olsa da, sağlık profesyonelleri bazı durumlarda hastalığın nedenini tedavi ederek daha fazla hasarı yavaşlatabilir veya azaltabilir. Hepatik ensefalopati tedavisi, belirli ilaçlar veya antibiyotiklerle yapılabilir. Ancak, bu karaciğer hastalıklarının teşhis edilmesi zor olabilir çünkü genellikle sadece ileri aşamalarda belirti verirler. Sirozun belirtileri arasında yorgunluk, ciltte ve gözlerde sararma ve kaşıntı yer alır. Hepatik ensefalopatinin erken belirtileri ise kafa karışıklığı, ruh hali değişiklikleri ve yazı yazmada güçlük gibi demans benzeri belirtilerdir.
Araştırmanın yazarları, demans tanısı konmuş hastaların veya bilişsel gerileme belirtileri gösteren kişilerin karaciğer sorunları açısından taranması gerektiğini öneriyor. Her demans tanısı konmuş kişinin siroz veya hepatik ensefalopatiye sahip olmadığını belirten araştırmacılar, ancak bu duruma sahip olanların teşhis edilmesinin, binlerce kişinin tedavi edilemez ve dejeneratif bir nörokognitif hastalık ile yanlış tanı almasını önleyebileceğini söylüyor.
