Birleşmiş Milletler (BM) AIDS Ajansı, ABD’nin HIV ve AIDS programlarına yönelik küresel finansmanı çekmesi durumunda, önümüzdeki dört yıl içinde 6 milyondan fazla insanın bu hastalıklardan ölebileceğini açıkladı.
ABD bağışları, 70 ülkede faaliyet gösteren ve AIDS’i 2030 yılına kadar halk sağlığı tehdidi olmaktan çıkarmayı hedefleyen BM programının en büyük finansman kaynağı olarak öne çıkıyor.
Finansman Kesintisi Büyük Bir Kriz Yaratabilir
BM AIDS Ajansı Başkan Yardımcısı Christine Stegling, Cenevre’de yaptığı açıklamada, ABD’nin dış yardım fonlarını askıya almasının ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirtti.
“Özellikle yerel topluluk düzeyinde büyük bir kafa karışıklığı var. Bu muafiyetin nasıl uygulanacağı konusunda belirsizlik hakim. Tedavi hizmetlerinde ciddi aksaklıklar yaşanıyor.”
Stegling, finansman desteğinin 2025-2029 yılları arasında yenilenmemesi halinde AIDS kaynaklı ölümlerin yüzde 400 artabileceği konusunda uyardı:
“Bu 6,3 milyon AIDS bağlantılı ölüm anlamına geliyor… Her kuruş, her kesinti, her gecikme hepimizi etkileyecek.”
ABD’nin Kararı Sahada Büyük Etki Yaratıyor
ABD Başkanı Donald Trump, göreve gelir gelmez dış yardım bağışlarını 90 gün boyunca askıya aldı. Ancak daha sonra ABD Dışişleri Bakanlığı, ‘Başkan’ın AIDS Yardım Acil Durum Planı’ (PEPFAR) kapsamında bazı insani yardımlara yönelik bir muafiyet yayınladı.
Buna rağmen, ABD’nin finansal desteğinin kesilmesi, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde büyük bir kriz yaratabilir.
Stegling, Etiyopya’da ABD fonlarıyla çalışan 5.000 kamu sağlığı çalışanının sözleşmelerinin feshedildiğini ve işsiz kaldıklarını belirtti. Toplum klinikleri en büyük kesintiyi yaşarken, birçok merkez tamamen ABD fonlarına bağımlı durumda.
“İnsanlar tedaviye başvurmaktan çekiniyor ve bu da yeni HIV enfeksiyonlarının artmasına yol açabilir.”
BM, ABD’yi Destek Vermeye Devam Etmeye Çağırıyor
BM AIDS Ajansı, ABD’nin fonları yeniden sağlamaması durumunda HIV/AIDS ile mücadelenin büyük bir darbe alacağını belirtiyor.
Öte yandan, Trump yönetimi “Önce Amerika” politikasına uygun olarak tüm dış yardım programlarını gözden geçirdiklerini ifade ediyor.
BM yetkilileri, dünya genelindeki AIDS ve HIV ile mücadelede hayati öneme sahip fonların kesilmemesi gerektiğini vurgularken, diğer ülkeleri de bu açığı kapatmaya yardımcı olmaya çağırıyor.
