Kadınların erkeklerden daha uzun yaşadığı, dünya genelinde gözlemlenen sağlam bir olgu olsa da, bunun nedenleri hala tam olarak anlaşılmış değil. California Üniversitesi Nöroloji Profesörü Dr. Dena Dubal, kadınların yaşam süresinin hastalıklar, kıtlıklar ve salgınlar gibi zorlu koşullarda bile erkeklere kıyasla daha uzun olduğunu belirtiyor.
Ancak daha uzun yaşamak, daha sağlıklı yaşamak anlamına gelmiyor. USC Leonard Davis Gerontoloji Okulu’ndan Doç. Dr. Berenice Benayoun, kadınların yaşlılıkta fiziksel olarak daha zayıf olduğunu ve menopoz sonrası dönemde kardiyovasküler hastalıklar ve Alzheimer’a karşı daha savunmasız hale geldiğini ifade ediyor. Bilim insanları, her iki cinsiyetin yaşam süresini ve sağlık süresini artırmak için kadın ve erkeklerin neden farklı şekillerde yaşlandığını anlamaya çalışıyor.
Kadın-Erkek Ömür Farkını Belirleyen Faktörler
1. Genetik Etkiler
Bilim insanları, XX kromozom setinin uzun ömür üzerinde önemli bir rol oynayabileceğini düşünüyor. 2018’de Dr. Dubal’ın laboratuvarında yapılan bir deney, iki X kromozomuna sahip farelerin daha uzun yaşadığını ortaya koydu. Bu durum, ikincil X kromozomunun genetik koruma sağladığını düşündürüyor.
Ayrıca, epigenetik faktörlerin (çevresel ve yaşam tarzına bağlı genetik değişiklikler) kadın ve erkekler arasındaki yaşam süresi farkını etkileyebileceği öne sürülüyor.
2. Hormonların Rolü
Östrojenin bağışıklık sistemi üzerindeki olumlu etkileri, kadınların en azından menopozdan önce daha güçlü bir bağışıklık tepkisine sahip olmasını sağlıyor. Araştırmalara göre, menopozu daha geç yaşayan kadınlar daha uzun yaşama eğiliminde.
Ancak menopoz sonrası dönemde östrojen seviyelerinin düşmesi, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olarak kadınları bazı hastalıklara karşı daha savunmasız hale getiriyor.
3. Yaşam Tarzı ve Davranışsal Faktörler
Duke Üniversitesi’nden Kyle Bourassa, kadınların daha az sigara ve alkol tükettiğini, doktor kontrollerine daha fazla katıldığını ve sağlıklı alışkanlıkları daha sık benimsediğini belirtiyor. Ayrıca, kadınlar sosyal ilişkileri daha güçlü olduğu için yalnızlığın olumsuz etkilerinden daha az etkileniyor.
4. Dış Faktörler ve Çevresel Etkiler
Savaşlar, ağır iş koşulları ve tehlikeli meslekler erkekleri daha fazla risk altına sokuyor. COVID-19 pandemisi sırasında erkeklerin ölüm oranının kadınlardan daha yüksek olması, erkeklerin daha riskli mesleklerde çalışması ve bağışıklık sistemlerinin daha zayıf olmasına bağlanıyor.
Yaşam Süresi Farkı Birden Fazla Faktörün Birleşimi
Columbia Üniversitesi’nden Doç. Dr. Alan Cohen, yaşam süresi farkının genetik, hormonlar, yaşam tarzı ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığını belirtiyor. Bu faktörlerin daha iyi anlaşılması, her iki cinsiyet için de daha uzun ve sağlıklı bir yaşam süresi sağlayabilecek yeni terapötik yaklaşımlar geliştirilmesine yardımcı olabilir.
